มาทำความรู้จักกับ Cyanoptera Scarlet Macaws

          เชื่อว่าหลายท่านคงรู้จัก Scarlet Macaws เป็นอย่างดี นกมาร์คอร์ยอดนิยมความฝันของคนเลี้ยงนกที่หวังว่าจะครอบครอง ด้วยความสวยงามอันเป็นเอกลักษณ์สีแดงสดเกือบทั้งลำตัวและปีกแซมเหลือง รวมถึงความฉลาดที่เหลือเชื่อ

          แม้นว่า Scarlet Macaws จะเป็นนกยอดนิยม แต่มักจะมีคำถามมากมายว่าทำไม Scarlet Macaws ที่เราพบเห็นนั้นกลับมีความแตกต่างกัน ทั้งในขนาดลำตัว แพทเทิร์นสีเหลืองของปีก ขนาดหาง จนทำให้หลายคนเข้าใจผิดว่า Scarlet Macaws มีแบบสายเลือดจริงและสายเลือดปลอม ความแตกต่างที่ท่านเห็นนั้นแท้จริงแล้วเกิดจากนกที่ต่าง Sub-species กัน ความแตกต่างในนกทั่วๆไปนั้นโดยมากแล้วมักจะเกิดจากภูมิลำเนาที่แตกต่างกัน ยกตัวอย่างเช่น แม้จะเป็นนกชนิดเดียวกัน แต่ถ้าโคตรเหง้าเกิดในป่าทึบ เพื่อความอยู่รอดย่อมจะมีวิวัฒนาการตนเองให้ตัวเล็กลง ปีกแคบ สามารถบินผ่านป่าต้นไม้ได้ ผิดกับนกที่อยู่ที่สูง ลมแรง นกย่อมมีวิวัฒนาการตนเองให้ตัวใหญ่สู้ลมได้ดีนั่นเอง รวมถึงอาหารการกินที่มีอยู่ในธรรมชาติในเขตนั้นๆ 

          ด้วยความน่าสนใจของ Scarlet Macaws ตั้งใจจะเขียนเกี่ยวกับ Sub-species ของ Scarlet Macaws ที่น่าสนใจมาก ผู้เขียนได้พบโดยบังเอิญในนกเลี้ยง (Captive breed) ในประเทศไทย โชคดีที่วันนั้นผู้เขียนเดินทางไปชมนกกับผู้รู้จึงได้ความว่า Cyanoptera Scarlet Macaw หรือ Nicaragua Scarlet คนพื้นที่เรียก Red Limpet นั้นมีความเฉพาะ ความเฉพาะที่สะดุดตาเป็นพิเศษ คือขนาดที่ใหญ่ เรียกได้ว่าขนาดไม่ได้แตกต่างจาก Hyacinth macaw สายพันธุ์มาร์คอร์ที่ใหญ่ที่สุด และจากงานวิจัยและความเชื่อเชิงวิทยาศาสตร์ของ Tony Silva เราเชื่อว่าขนาดที่แตกต่างนั้นมากจากภูมิลำเนาที่ต่างกันความแตกต่างทางสภาพภูมิประเทศ และภูมิอากาศ และจากการวัดขนาดความยาวปีกนกเทียบแต่ละ ละติดจูด ทำให้เราพบความแตกต่างกันดังอธิบายได้ดังภาพ

          ความน่าเกรงขามของเค้าอยู่ที่ฟอร์มหางที่เป็นพวงหนากว่า Scarlet ปกติทั่วไป Cyanoptera Scarlet Macaw เป็นนกที่มีแหล่งกำเนิดอยู่ที่ Nicaragua, EL-Salvador, Mexico กลุ่มประเทศในทวีปอเมริกลาง-ใต้ส่วนบน ซึ่งถ้าดูจากแผนที่จะเห็นได้ว่าเป็นช่วงแผ่นดินแคบๆ ที่มีมหาสมุทรรายล้อมทั้ง 2 ด้าน ทำให้พอคาดเดาได้ถึงความผันผวนของสภาพอากาศและสภาพภูมิประเทศที่เป็นพื้นที่ต่อเนื่องของรอยต่อเปลือกโลกแซนแอนเดรอัส-โกโกส-นัซกา-ริเบรา ภาพที่สิ่งมีชีวิตในเขตนี้ต้องมีความจำเพาะและทรหดจึงยิ่งชัดเจนขึ้น

          ความจำเพาะหนึ่ง นอกจากขนาดที่สังเกตเห็นได้ชัดคือปีก Scarlet Macaws ปกตินั้นจะมีสีปีกแซมเขียวบริเวณ Secondaryและ Medium wing ส่วน Cyanoptera พระเอกของเราจะมีสีน้ำเงินดูแปลกตาออกไป ซึ่งสีแซมน้ำเงินนี้ถือเป็นลักษณะเฉพาะของภูมิลำเนา ref จากงานวิจัย Migule Angle Gomez Garza ที่นกที่อยู่ในเขตเหนือจะมีสีเขียวที่ลดลง สีสันลำตัวก็จะเป็นสีแดงเข้มที่หม่นกว่า Scarlet ปกติที่เห็นเล็กน้อย บางคนอาจบอกว่าไม่สวย แต่สำหรับผมสีแดงหม่นๆกับแพทเทิร์นขนที่เป็นริ้วชัดเจนช่างสวยงามน่าหลงใหลยิ่งนักหลังจากสังเกตภายนอกและคำแนะนำของผู้รู้ จึงอยากรู้เพิ่มและแน่นอนครับแหล่งความรู้เรื่องนกที่มากที่สุดในโลกก็คือ Loro parque ได้ความมาว่า Cyanoptera Scarlet macaws นั้น เกือบสูญพันธุ์ในธรรมชาติไปแล้ว และในปี 2015 เรานับ Cyanoptera ในป่าธรรมชาติได้เพียง 14 ตัวเท่านั้น

          ในช่วงก่อนปี 2000 Cyanoptera จึงเป็นอีกหนึ่งในภารกิจเร่งด่วนของมูลนิธิ Loro parque ในการช่วยอนุรักษ์นกพันธุ์นี้ทั้งในเขตป่าธรรมชาติและการเพาะพันธุ์ในสถานเพาะเลี้ยง โดยได้รับความร่วมมือทางการเงินจาก NutriBird, Prestige และ Oropharama แบรนด์อาหารนกยอดนิยมในบ้านเรา

          การระดมเงินทุนจากรายได้การขายสินค้า กับ Project สุดหินในการฟื้นฟูและอนุรักษ์ผืนป่าทางตอนเหนือของ Nicaragua อันเป็นบ้านธรรมชาติแห่งสุดท้ายของ Cyanoptera กว่า 20 ปีแห่งการทุ่มเท ในปี 2017 เราพบลูกนก Cyanoptera 2 ตัวที่เกิดจากธรรมชาติ และเรายังสามารถเพาะพันธุ์ลูกนกได้เอง (captive breed) ด้วยอาหารนกคุณภาพอย่าง Ara mix(Prestige) และ Nutribird P19 รวมถึงการป้อนลูกนกให้เติบโตด้วย Nutribird ที่ ณ วันนั้น เราอยู่บนพื้นฐานที่ว่าจะพลาดไม่ได้

          การเดินทางสู่การอนุรักษ์แทบทุกครั้ง เกิดจากความผิดพลาดของมนุษย์และหลายๆครั้งมนุษย์คือผู้ที่แก้ไขความผิดพลาดนั้น และวันนี้เรื่องราวของ Cyanoptera Scralet macaws ก็เป็นอีกบทพิสูจน์หนึ่งของการร่วมมือร่วมใจกันของหน่วยงานราชการ มูลนิธิ ชาวบ้านในพื้นที่ และ ผู้รักนกที่เลือกใช้ Prestige, NutriBird และ Oropharma ทุกคน ที่ทำให้เราสามารถแก้ไขปัญหานี้ให้ผ่านพ้นไปได้อีกครั้งหนึ่ง

และนี่คือโฉมหน้า อาหารแห่งความสำเร็จ ของการอนุรักษ์นก ในรูปแบบ original อาจไม่คุ้นเคยสำหรับคนไทยแต่คุณภาพคือที่ยอมรับในระดับโลก

          สำหรับทุกท่านที่สนใจและอยากเห็น Cyanoptera Scarlet Macaws  ตัวเป็นๆ ในประเทศไทย ขอแนะนำน้องฟาโรห์ แห่ง สวนปาล์มฟาร์มนก น้องฟาโรห์มักจะยืนเด่นเป็นตระหง่านอยู่ที่ประตูทางเข้า ลองสัมผัสความใหญ่ยักษ์ และความเชื่องเป็นพิเศษของเค้าได้อย่างใกล้ชิด และคุณจะหลงรักใน Cyanoptera Scarlet Macaws สุดยอดสายพันธุ์ของนก Macaws

Cr. เอื้อเฟื้อภาพโดย สวนปาล์มฟาร์มนก (ดร.โภคิน พลกุล)